ÇELİK YAPILARIN TASARIM, HESAP VE YAPIM ESASLARI YÖNETMELİĞİ – 2016
5.2.2 Yük ve Dayanım Katsayıları ile Tasarım (YDKT)
Yük ve Dayanım Katsayıları ile Tasarım (YDKT), tüm yapısal elemanlar için, tasarım dayanımı,ФRn nin bu tasarım yöntemi için öngörülen ve (YDKT) yük birleşimleri altında hesaplanan gerekli dayanım, Ru, değerine eşit veya daha büyük olması prensibine dayanmaktadır.
Buna göre, tasarım Denk.(5.1) de verilen koşula uygun olarak gerçekleştirilecektir.
𝑹𝒖 ≤ ФRn (TBDY 2019 – 5.1)
Buradaki terimler aşağıda açıklanmıştır.
Ru = YDKT yük birleşimleri altında hesaplanan gerekli dayanım
Rn = Karakteristik dayanım
Ф = Dayanım katsayısı
ФRn = Tasarım dayanımı (TBDY 2019 – 7.2.1)
Çelik sınıfı S235 → Fy = 235MPa, Fu = 360MPa (Tablo 2.1A)
Tablo.13 Yapısal çelik sınıflarının Fy akma gerilmesi ve Fu çekme dayanımı değerleri
Kaynak – Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapım Esasları Yönetmeliği-2016
Rn = 235
Ф = 0,9
Rn/Ф = 211,5 Mpa
7.2.1 Akma Sınır Durumu
Çekme elemanlarında akma sınır durumu için karakteristik çekme kuvveti dayanımı, Tn, kayıpsız enkesit alanı kullanılarak Denk.(7.2) ile hesaplanacaktır.
𝑻𝒏 = 𝑭𝒚𝑨𝒈
Tasarım çekme kuvveti dayanımı, ФtTn, (YDKT) veya güvenli çekme kuvveti dayanımı, Tn/Фt, (GKT)
Ф𝑡 = 𝟎, 𝟗 (𝒀𝑫𝑲𝑻) veya 𝜴𝒕 = 𝟏, 𝟔𝟕 (𝑮𝑲𝑻)
alınarak belirlenecektir.
ANSI / AISC 360-16
BÖLÜM D – GERİLİM İÇİN ÜYELERİN TASARIMI
D2. GERİLME DİRENCİ
Çekme elemanlarının tasarım çekme mukavemeti, φtPn ve izin verilen çekme mukavemeti, Pn/Ωt, brüt kesitte çekme akması ve net kesitte çekme kopması sınır durumlarına göre elde edilen düşük değer olacaktır.
(a) Brüt bölümde çekme akması için
Pn = Fy Ag (ANSI/AISC360-16 16.1.-28 – D2-1)
φt = 0.90 (LRFD) Ωt = 1.67 (ASD)
(b) Ağ bölümünde çekme kopması için
Pn = Fu Ae (ANSI/AISC360-16 16.1.-28 – D2-2)
φt = 0.75 (LRFD) Ωt = 2.00 (ASD)
Buradaki terimler aşağıda açıklanmıştır.
Ae = etkin net alan, inç2 (mm2)
Ag = üyenin brüt alanı, inç2 (mm2)
Fy = belirtilen minimum akma gerilimi, ksi (MPa)
Fu = belirtilen minimum çekme mukavemeti, ksi (MPa)
BÖLÜM E – SIKIŞTIRMA İÇİN ÜYELERİN TASARIMI
E1. GENEL HÜKÜMLER
Tasarım basınç dayanımı, φcPn ve izin verilen basınç dayanımı, Pn /Ωc, aşağıdaki gibi belirlenir.
Nominal basınç dayanımı, Pn, eğilme burkulması, burulma burkulması ve eğilme-burulma burkulmasının geçerli sınır durumları temelinde elde edilen en düşük değer olacaktır.
φc = 0.90 (LRFD) Ωc = 1.67 (ASD) (ANSI/AISC360-16 16.1.-33 – E1-1)
BÖLÜM G – MAKAS İÇİN ÜYELERİN TASARIMI
G1. GENEL HÜKÜMLER
Tasarım kesme kuvveti, φvVn ve izin verilen kesme kuvveti, Vn /Ωv, aşağıdaki gibi belirlenecektir:
(a) Bölüm G2.1(a) hariç bu bölümdeki tüm hükümler için
φv = 0.90 (LRFD) Ωv = 1.67 (ASD) (ANSI/AISC360-16 16.1.-70 – G1-1)
Pn = 235
Фt 0,9
Rn/Фt= 211,5 Mpa
Yapısal olmayan taşıyıcı sistemde oluşan maksimum stress 184 Mpa olup malzemenin akma mukavemetinden küçük olduğu için emniyetlidir.
Yapısal olmayan taşıyıcı sistemde ki en uzun parça uzunluğu 1351 mm olup maksimum sehim değeri 5,63 mm’dir.
Yapısal olmayan taşıyıcı sistemde oluşan maksimum sehim 1 mm olup 5,63 mm değerinden küçük olduğu için emniyetlidir.