ASD (Allowable Stress Design) tasarım felsefesi, inşaat mühendisliğinde kullanılan bir diğer geleneksel tasarım yöntemidir. Bu yaklaşım, yapı elemanlarının güvenliğini ve performansını sağlamak için malzeme dayanımlarını ve yükleri belirli sınırlar içinde tutar. ASD, yüklerin ve malzeme dayanımlarının belirli bir güvenlik payı ile tasarlandığı bir yöntemdir.
ASD Tasarım Felsefesinin Temel İlkeleri
- Güvenlik Sınırları:
- ASD, yapı elemanlarının tasarımında, malzeme dayanımlarının belirli bir güvenlik sınırının altında kalmasını hedefler. Bu sınırlar, yapı üzerinde etkili olan yüklerin tahmin edilen maksimum seviyelerini ve malzemenin güvenlik sınırlarını içerir.
- Yükler ve Dayanımlar:
- ASD’de, yapı üzerinde etkili olan yükler (sabit yükler, canlı yükler, rüzgar yükleri vb.) tasarım sırasında belirli bir güvenlik katsayısıyla birlikte değerlendirilir. Yükler genellikle tam değerleriyle kullanılır.
- Malzeme dayanımları da belirli bir güvenlik faktörü ile birlikte ele alınır. Bu, malzemenin dayanımının belirli bir limit altında tutulmasını sağlar.
- Yük ve Dayanım Karşılaştırması:
- ASD, yüklerin malzeme dayanımlarıyla karşılaştırılması yoluyla tasarımı değerlendirir. Bu karşılaştırma, yapı elemanlarının maruz kaldığı yüklerin, malzemenin taşıma kapasitesini aşmadığını doğrular.
- Güvenlik Faktörleri:
- ASD, malzeme dayanımlarına genellikle bir güvenlik faktörü uygular. Bu faktör, tasarımın güvenliğini artırmak amacıyla malzeme dayanımlarının gerçek kapasitesinden daha düşük bir değerde kullanılmasını sağlar.
ASD Tasarımı Adımları
Hesaplamalar ve analizler sonucunda tasarımın güvenlik sınırlarına uyup uymadığını kontrol edilir. Gerekli değişiklikler yapılır ve tasarım onaylanır.
Yüklerin Belirlenmesi:
Yapıya etkiyen çeşitli yükler (sabit, canlı, rüzgar, sismik vb.) tanımlanır ve bu yüklerin büyüklükleri hesaplanır.
Yüklerin Analizi:
Belirlenen yükler, yapı üzerinde etkili olacak şekilde analiz edilir. Yüklerin farklı kombinasyonları ve senaryoları incelenir.
Malzeme Dayanımının Belirlenmesi:
Kullanılacak malzemelerin dayanım kapasiteleri belirlenir. Bu dayanım kapasiteleri, belirli bir güvenlik faktörü ile birlikte ele alınır.
Güvenlik Sınırlarının Kontrolü:
Hesaplanan yükler, malzeme dayanımlarına kıyasla değerlendirilir. Yüklerin, malzeme dayanım kapasitelerinin altında kalması sağlanır.
Tasarımın Gözden Geçirilmesi: